Wydawca treści Wydawca treści

Lasy regionu

Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.

Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.

Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.

Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.

Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).

Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.

Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.

Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.

Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.

Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.

Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).

W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.

Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.

W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Uroczystości na Wykusie

Uroczystości na Wykusie

Wykus to miejsce symboliczne dla regionu świętokrzyskiego, w którym od lat w połowie czerwca lokalna społeczność oddaje hołd legendarnym dowódcom – płk. Janowi Piwnikowi ps. "Ponury" oraz mjr. Eugeniuszowi Kaszyńskiemu ps. "Nurt" oraz ich żołnierzom. Tradycyjnie Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”-„Nurt” przygotowały bogaty program uroczystości, a ich organizację wspierają leśnicy, w szczególności Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu oraz Nadleśnictwa Suchedniów, Skarżysko i Starachowice.

Program Uroczystości
16 czerwca, piątek (Kielce, Starachowice)

11:30 Konferencja „80 rocznica powstania Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej <<Ponury>>” i otwarcie wystawy pt. „Historia Zgrupowań Partyzanckich AK <<Ponury>>”, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych, ul. Wojska Polskiego 300, aula budynek 23.

17:00 Wieczór pieśni partyzanckiej i patriotycznej w wykonaniu dzieci oraz młodzieży przy Ławeczce „Halnego” w Starachowicach

17 czerwca, sobota (Wykus)
13:30 Odjazd autobusu na Wykus z parkingu przy alei Armii Krajowej /na wprost „Falowca” – Starachowice/

14:00 Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Wąchocku – odjazd autobusu na Wykus

15:15 Zebranie pocztów sztandarowych i grup zorganizowanych przy wejściu na Polanę Wykusową

15:45 Wprowadzenie sztandarów na Polanę Wykusową

16:00 Podniesienie flagi na maszt, przywitanie zebranych
– Polowa Msza Święta w intencji mjr. „Nurta” i Jego Żołnierzy
– Wręczenie Policyjnych Honorowych Odznak Zasługi im. „Ponurego”
– Apel poległych i złożenie kwiatów

18 czerwca, niedziela (Wąchock)
10:00 Zebranie pocztów sztandarowych

10:30 Msza Święta w intencji płk. „Ponurego” i Jego Żołnierzy

11:30 Defilada pod pomnikiem płk. „Ponurego” w Wąchocku,
– Apel Poległych
– Złożenie wiązanek

– Defilada pocztów sztandarowych

– Defilada pododdziałów wojskowych i grup zorganizowanych

*****

W okresie II wojny światowej w rejonie obecnego rezerwatu przyrody Wykus stacjonowali partyzanci. Swój obóz zorganizował tu mjr Jan Piwnik „Ponury", dowódca świętokrzyskich zgrupowań partyzanckich AK. Niemcy w 1943 r. trzykrotnie organizowali obławy na Wykusie. Z dwóch, które miały miejsce 20 lipca i 17 września 1943 r., zgrupowania partyzantów wyszły zwycięsko, zadając napastnikom znaczne straty. Trzecia obława położyła kres działalności obozowiska Wykus. Ku czci poległych w walce o Ojczyznę, w miejscu dawnego obozu, 15 września 1957 r. odsłonięto kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Z czasem na jej ścianach umieszczono 123 pseudonimy poległych żołnierzy. Kapliczka otoczona jest murem, na którym obecnie zamontowano kilkaset tabliczek z nazwiskami żołnierzy zgrupowań „Ponurego" i „Nurta". Każdego roku, w drugą sobotę czerwca, na Wykusie organizowane są uroczystości upamiętniające poległych żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury".