Wydawca treści
Lasy regionu
Jedliny świętokrzyskie (fot. Zbigniew Dąbrowski)
Rozległe torfowiska Puszczy Kozienickiej otoczone borami sosnowymi (fot. Edyta Nowicka)
Buczyna to również często spotykany las w regionie świętokrzyskim (fot. Edyta Nowicka)
Słynne olsy włoszczowskie (fot. Artur Ratusznik)
Starodrzew dębowy (fot. Zbigniew Dąbrowski)
Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.
Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.
Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.
Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.
Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).
Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.
Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.
Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.
Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.
Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.
Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).
W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.
Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.
W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.
Najnowsze aktualności
Udane Dary Świętokrzyskich Lasów na Stadionie Leśnym w Kielcach
Udane Dary Świętokrzyskich Lasów na Stadionie Leśnym w Kielcach
9. edycja Darów Świętokrzyskich Lasów odbyła się już drugi raz na Stadionie Leśnym w Kielcach. To znane miejsce dało wspaniałą przestrzeń dla tego wydarzenia łącząc uczestników pod hasłem darów lasu, turystyki i muzyki myśliwskiej oraz jubileuszu 100. lecia Lasów Państwowych. Choć grzybów w części porannej wydarzenia – grzybobrania z leśnikami było niewiele to uczestnicy pikniku mogli i tak spróbować darów lasu. Czekała na nie degustacja produktów Dobre z Lasu i przysmaki przygotowane przez koła gospodyń wiejskich. I hit wydarzenia – Jakub Wolski Hell's Kitchen ugotował wielki kocioł grzybowej z akcentem z dziczyzny.
Tegoroczne grzybobranie odbyło się w lasach nadleśnictw: Łagów, Suchedniów i Zagnańsk. Choć grzybów nie było zbyt wiele, to samo przebywanie w lesie pod przewodnictwem leśników dało dużo radości.
Na Stadionie Leśnym w Kielcach już od rana gotowała się smaczna niespodzianka z grzybów akcentem z dziczyzny. Wielki kocioł grzybowej na dziku ugotował Jakub Wolski Hell's Kitchen, popularny kucharz „piekielnej kuchni”. Do przygotowania zupy (przepis na 1000!!! porcji) kucharz użył: borowiki świeże - 40 kg, borowiki mrożone - 10 kg, borowiki suszone - 2 kg, mięso z dzika - 40 kg, włoszczyzna - 70 kg, cebula - 30 kg, ziemniaki - 40 kg, masło - 10 kg, śmietana - 10 litrów, koper - 3 kg, natka pietruszki 3 kg, liść laurowy - 100 g, ziele angielskie - 100 g, pieprz ziarnisty - 100 g, sól - 3 kg, pieprz - 400 g, woda - 150 litrów. Znawca kuchni z darów lasu i myśliwskiej podzielił się też sposobem przygotowania dania: – Na maśle przesmaż mięso z liściem laurowym, zielem angielskim i ziarnistym pieprzem. Dodaj cebulę, włoszczyznę, suszone grzyby i wodę. Zagotuj wywar. Dodaj grzyby świeże i mrożone. Gotuj 2 godziny. Dodaj ziemniaki i gotuj do miękkości mięsa i ziemniaków ok. 40 minut. Dopraw do smaku. Dodaj śmietanę i gotuj kolejne 20 minut. Na koniec dodaj posiekane drobno koper i natkę pietruszki – mówił kucharz.
Jakub Wolski wystąpił także na scenie, przeprowadził konkurs jedzenia kilogramowego burgera z dzika na czas, który dostarczył niezapomnianych emocji. Dość powiedzieć, że w dotarciu do mety pomagały rodziny…Udało się jednak wyłonić zwycięzcę.
Leśnicy wraz z instytucjami i organizacjami partnerskimi przygotowali na stadionie piknik, podczas którego przeprowadzali quizy i konkursy z nagrodami oraz prezentowali wystawy prezentujące skarby świętokrzyskich lasów i możliwości uprawiania sportu, turystyki i rekreacji w lesie.
Na wystawach można było poznać osiągnięcia leśnictwa – jego współczesne i tradycyjne aspekty w związku z jubileuszem 100-lecia Lasów Państwowych. Wiele miejsca poświęcono turystyce leśnej, leśnicy wraz Biurem Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Radomiu prezentowali Koncepcję Zagospodarowania Turystycznego dla Nadleśnictw Daleszyce, Kielce i Zagnańsk.
Leśnicy prezentowali też swoją pracę na scenie, szkółkarz Janusz Pacholec opowiadał o daleszyckiej szkółce i przechowalni nasion, a Arkadiusz Mańczyk z Nadleśnictwa Daleszyce prezentował swoje prace związane z rzeźbami ptaków, płaskorzeźbami i malarstwem inspirowanym przyrodą. Warsztaty przyrodnicze prowadził też Świętokrzyski Park Narodowy i Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych.
W programie pikniku znalazły się również pokazy kół gospodyń wiejskich, które prezentowały potrawy z darów lasu, można było degustować produkty marki Lasów Państwowych Dobre z Lasu – zdrową żywność z polskich lasów. Była też wystawa i wystąpienie grzyboznawcy Justyny Wiechy z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach.
Leśną atmosferę podkreślała muzyka myśliwska w wykonaniu Zespołu Sygnalistów Myśliwskich przy RDLP w Radomiu i sygnalistów z Zespołu Szkół Leśnych im. Romana Gesinga w Zagnańsku. Swoje stoiska prezentowali także Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach i Klub Kolekcjonera i Kultury Łowieckiej z Chęcin.
Ogromne zainteresowanie wzbudził pokaz sokolniczy w wykonaniu Rabiec grupa sokolnicza Ewa i Robert Puławscy oraz ptaki prezentowane przez sekcję sokolniczą Zespołu Szkół Leśnych w Zagnańsku.
Niezawodnie prezentowały sztuki walki Klub Karate Kyokushin i Klub Karate z Morawicy. Pokaz prowadził m.in. sensei Mateusz Garbacz, leśnik z Nadleśnictwa Radoszyce.
Całości dopełnił jarmark artykułów z darów natury, na którym prezentowały się koła gospodyń wiejskich Leśne Sąsiadeczki z Majdowa oraz KGW Belnie i KGW w Niestachowie biorące udział w konkursie „Natura od kuchni” oraz pszczelarze i leśniczka – zielarka Karina Rudzka z Zielarskim Kącikiem Kari.
Na scenie i jako wystawcy zaprezentowali się również Madejówka Bushcraft Team zajmujące się surwiwalem i bushcraftem, Stowarzyszenie Ostrower budujące z leśnikami singletracki w Paśmie Jeleniowskim Gór Świętokrzyskich i kielecki PTTK, który zachęcał do zdobycia Korony Gór Świętokrzyskich – 28 szczytów świętokrzyskich pasm górskich.
Nie zabrakło wsparcia i wystaw służb mundurowych oraz odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Były to policja, straż miejska, WOT, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach, pogotowie i szkoląca straż leśną Kwalifikowana Pierwsza Pomoc – Świętokrzyskie.
Organizatorami Darów Świętokrzyskich Lasów były nadleśnictwa Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Świętokrzyska”: Daleszyce, Kielce, Łagów, Skarżysko, Suchedniów, Zagnańsk oraz Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu. Parterami byli Urząd Miasta Kielce, Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach. Patronat honorowy objęli Wojewoda Świętokrzyski, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Prezydent Miasta Kielce. Patronat medialny objęli: TVP3 Kielce, Radio Kielce, Echo Dnia, Radio EM.
Wydarzenie zostało dofinansowane przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
