Wydawca treści Wydawca treści

Lasy regionu

Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.

Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.

Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.

Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.

Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).

Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.

Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.

Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.

Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.

Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.

Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).

W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.

Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.

W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Nowe strefy ochrony dla bociana czarnego w Nadleśnictwie Pińczów

Nowe strefy ochrony dla bociana czarnego w Nadleśnictwie Pińczów

Na terenie RDLP w Radomiu, w Nadleśnictwie Pińczów zostały ustanowione dwie nowe strefy ochrony ostoi bociana czarnego. Tym samym jest już 59 stref ochrony rzadkich i chronionych ptaków na terenie nadleśnictw radomskiej dyrekcji Lasów Państwowych.

Nadleśnictwo Pińczów w lutym 2024 r. zwróciło się do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach o ustalenie dwóch stref ochrony ostoi bociana czarnego, tj. miejsca jego rozrodu i regularnego przebywania na terenie Nadleśnictwa Pińczów, Leśnictwie Kazimierza oraz zaproponowało granice strefy.

Strefy zostały ustanowione przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Kielcach Decyzjami Dyrektora RDOŚ w Kielcach znak: WPN-I.6442.2.2024.SK oraz znak: WPN-I.6442.3.2024.SK z dnia 25 marca 2024 r. w sprawie ustanowienia strefy ochrony ostoi bociana czarnego (Ciconia nigra), tj. miejsca rozrodu i regularnego przebywania w leśnictwie Kazimierza.

Zasady związane z tworzeniem stref wynikają z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Zostały w nim określone gatunki zwierząt wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania oraz wielkość stref ochrony. W przypadku bociana czarnego strefa ochrony ścisłej to obszar w promieniu do 200 m od gniazda, a częściowej do 500 m (z terminem ochrony okresowej od 15.03 do 31.08). Przepisy związane z tworzeniem strefy ochrony ostoi dla bociana czarnego datują się od 1983 roku, kiedy to w formie rozporządzenia objęto ochroną miejsca lęgowe 10 najbardziej zagrożonych gatunków ptaków.

Po ustanowieniu nowych stref w Nadleśnictwie Pińczów sumarycznie na terenie RDLP w Radomiu jest 59 stref ochrony rzadkich i chronionych ptaków. Najliczniejsze są strefy wokół gniazd bociana czarnego – jest ich 41. Ponadto wyznaczono 15 stref wokół gniazd bielika (w tym jedna ustanowiona 19 marca tego roku w Nadleśnictwie Jędrzejów), dwie dla ochrony cietrzewia, jedna dla puchacza. Ciekawostką jest strefa wyznaczona dla ochrony ważki związanej z torfowiskami – iglicy małej (Nadleśnictwo Stąporków).

W Nadleśnictwie Pińczów ustanowionych jest już siedem stref ochrony ostoi bociana czarnego. Świadczy to o dogodnym środowisku dla bytowania tego gatunku na tym terenie oraz o tym, że możliwa jest w ramach działania nadleśnictwa realizacja zadań z zakresu ochrony przyrody i zrównoważonej gospodarki leśnej. Ważna jest też współpraca z przyrodnikami.

– Leśnicy wraz z ornitologami z Komitetu Ochrony Orłów od lat obserwują bociany i ptaki drapieżne pojawiające się na terenie lasów. Pomagają w tym montowane w sąsiedztwie gniazd fotopułapki. W ubiegłym roku stwierdzono wyprowadzenie lęgów na dwóch nowych gniazdach. Przed sezonem lęgowym bieżącego roku przesłano wniosek do RDOŚ, a jednocześnie nie podjęto już prac gospodarczych w obrębie zaplanowanych stref ochrony ostoi. Jak co roku przyrodnicy z KOO będą obrączkować pisklęta na wszystkich zasiedlonych gniazdach – mówi Lech Drożdżowski, zastępca nadleśniczego Nadleśnictwa Pińczów.

Zdarza się, że do leśników docierają informacje zwrotne na temat monitoringu ptaków: – Nadleśnictwo Pińczów może się pochwalić wiadomością powrotną z zimowiska jednego z podopiecznych leśniczego Piotra. Otóż 18 grudnia 2016 roku został zaobserwowany żywy bocian czarny zimujący w Parku Narodowym Nairobi w Kenii, a którego zaobrączkowano 19.06.2016 roku w Leśnictwie Kazimierza, aż 5951 km od gniazda. Bocianowi wykonano zdjęcie i odczytano numer kolorowej obrączki – dodaje zastępca.

Bociany czarne zakładają gniazda w lesie, budują je na okazałych drzewach. Zdobywają pokarm brodząc w płytkich śródleśnych ciekach. Pisklęta i osobniki dorosłe odżywiają się głównie niewielkimi rybami. Uzupełnieniem pokarmu są płazy oraz drobne bezkręgowce.