Asset Publisher
Lasy regionu
Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.
Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.
Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.
Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.
Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).
Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.
Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.
Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.
Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.
Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.
Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).
W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.
Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.
W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.
Asset Publisher
Ruszyła akcja bezpośrednia w ochronie ppoż. lasów
Ruszyła akcja bezpośrednia w ochronie ppoż. lasów
15 marca na terenie RDLP w Radomiu rozpoczęła się akcja bezpośrednia w ochronie przeciwpożarowej lasów. Choć w tym roku jest dość dużo wody w lesie to wystarczy kilka cieplejszych i słonecznych dni z wiatrem, by trawy i pokrywa runa w lesie i na terenach przyległych, zrobiły się suche, a w konsekwencji by zagrożenie pożarami raptownie wzrosło. Trwa również kampania społeczna „Stop pożarom traw”, której partnerem są Lasy Państwowe.
Ogromnym zagrożeniem o tej porze roku są przede wszystkim pożary traw. Przedwiośnie to czas, gdy nie ma jeszcze roślinności zielnej, a są suche trawy i inne rośliny. To stwarza dogodne warunki dla rozprzestrzeniającego się ognia. Nielegalne wypalanie traw przez niektórych właścicieli łąk i nieużytków może doprowadzić do bardzo poważnego pożaru, który swoim zasięgiem obejmie także pobliski las. Dlatego leśnicy i współpracujący z nimi strażacy są w pełnej gotowości i nieustannie apelują o przestrzeganie przepisów, rozsądek i ostrożne obchodzenie się z ogniem.
Miniony rok w ochronie przeciwpożarowej lasów był dość spokojny. Każdy pożar to jednak strata nie tylko finansowa, ale też ogromna szkoda dla środowiska naturalnego – giną zwierzęta i inne organizmy, niszczone jest ich miejsce bytowania. Pożar to także zagrożenie dla ludzi przebywających w lesie oraz ogromny wysiłek służb biorących udział w akcji gaśniczej.
W ubiegłym roku na terenie 23 nadleśnictw RDLP w Radomiu miało miejsce 75 pożarów o łącznej powierzchni 11,90 ha (dwa lata temu było ich 118 o pow. łącznej 34,28 ha). W leśnych statystykach odnotowano także 2 pożary lasów niepaństwowych, zagrażających lasom państwowym, o łącznej powierzchni blisko 2,45 ha (dwa lata temu było ich 20 o sumarycznej pow. 230 ha). W ich gaszeniu brali udział leśnicy, w tym samoloty gaśnicze LP.
W poszczególnych miesiącach liczba pożarów kształtowała się następująco:
- marzec – brak pożarów, (2 lata temu 40 pożarów o łącznej pow. 12,46 ha),
- kwiecień – 4 pożary o łącznej pow. 2,98 ha, (2 lata temu 4 pożary o łącznej pow. 0,55 ha),
- maj – 26 pożarów o łącznej pow. 4,35 ha, (2 lata temu 32 pożarów o łącznej pow. 8,50 ha),
- czerwiec – 19 pożarów o łącznej pow. 1,92 ha, (2 lata temu 20 pożarów o łącznej pow. 11,08 ha),
- lipiec – 15 pożarów o łącznej pow. 2,42 ha, (2 lata temu 5 pożarów o łącznej pow. 0,84 ha),
- sierpień – 4 pożarów o łącznej pow. 0,05 ha, (2 lata temu 10 pożarów o łącznej pow. 0,41 ha),
- wrzesień – 5 pożarów o łącznej pow. 0,14 ha, (2 lata temu 5 pożarów o łącznej pow. 0,40 ha),
- październik – 2 pożary o łącznej pow. 0,04 ha. (2 lata temu dokładnie tyle samo).
Akcja działań bezpośrednich w ochronie przeciwpożarowej w 2023 roku zakończyła się 15 października.
Kolejne lata pokazują, że wśród przyczyn pożarów niestety nadal przeważają podpalenia – to 69% zdarzeń, pozostałe mają przyczyny nieznane (15%), zaniedbania związane z użyciem ognia, rekreacją i wypalaniem roślinności (łącznie 13%) i inne (3%).
Najwięcej pożarów odnotowano w nadleśnictwach: Radoszyce (16), Kozienice (13), Skarżysko (12) i Dobieszyn (6).
Dzięki sprawnemu systemowi ochrony przeciwpożarowej lasów i znacznemu zaangażowaniu sił i środków, udało się znacząco zmniejszyć wielkość średniej powierzchni pożaru. W ubiegłym roku ta średnia wyniosła 0,16 ha (2 lata temu 0,29 ha).
Ogromne znaczenie w ochronie przeciwpożarowej lasów mają samoloty gaśnicze, które biorą udział nie tylko w gaszeniu pożarów lasów, ale też często nieużytków zagrażających terenom leśnym.
W tym roku ochrona przeciwpożarowa lasów będzie kosztowała nadleśnictwa RDLP w Radomiu 9,7 mln zł. System ochrony przeciwpożarowej obejmuje utrzymanie 49 dostrzegalni przeciwpożarowych z obserwatorami lub kamerami, 23 punkty alarmowo-dyspozycyjne (służą do lokalizowania pożarów i koordynowania akcji gaśniczej), 8 automatycznych stacji meteorologicznych (są wyposażone w aparaturę do badania wilgotności ściółki, powietrza i określania stopnia pożarowego w lasach), samoloty do gaszenia pożarów (będące w stałej gotowości w bazie lotniczej w Piastowie k. Radomia i Masłowie k. Kielc), samochody gaśnicze, setki punktów czerpania wody – zbiorników wodnych i hydrantów, utrzymanie dróg przeciwpożarowych, tablice informacyjne i ostrzegawcze, pasy przeciwpożarowe chroniące tereny leśne przed pożarami i koszty dogaszania pożarów.
Warto dodać, że realizowane są też projekty współfinansowane ze środków unijnych, mające na celu usprawnienie i unowocześnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów, a także dostosowanie go do zagrożeń wynikających ze zmian klimatu. W ramach ogólnopolskiego „Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów” nadleśnictwa z terenu RDLP w Radomiu zmodernizowały dostrzegalnie przeciwpożarowe oraz wyposażyły je w sprzęt do lokalizacji pożarów (tj. kamery dalekiego zasięgu oraz system automatycznej detekcji dymu). Prace modernizacyjne realizowane są również ze środków własnych Lasów Państwowych. Wobec zagrożeń związanych ze skutkami zmian klimatu ochrona przeciwpożarowa lasów to jeden z priorytetów działalności leśników.
Leśnicy współpracują w ochronie przeciwpożarowej lasów i zapobieganiu pożarom traw i nieużytków ze strażą pożarną i innymi służbami. 1 marca ruszyła kampania społeczna „Stop pożarom traw”, która będzie trwała do 30 kwietnia 2024 r. Lasy Państwowe są partnerem kampanii.