Wydawca treści
Lasy regionu
Jedliny świętokrzyskie (fot. Zbigniew Dąbrowski)
Rozległe torfowiska Puszczy Kozienickiej otoczone borami sosnowymi (fot. Edyta Nowicka)
Buczyna to również często spotykany las w regionie świętokrzyskim (fot. Edyta Nowicka)
Słynne olsy włoszczowskie (fot. Artur Ratusznik)
Starodrzew dębowy (fot. Zbigniew Dąbrowski)
Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.
Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.
Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.
Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.
Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).
Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.
Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.
Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.
Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.
Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.
Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).
W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.
Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.
W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.
Najnowsze aktualności
Kolejne „Dary Świętokrzyskich Lasów” za nami
Kolejne „Dary Świętokrzyskich Lasów” za nami
18 września, już po raz ósmy, odbyła się plenerowa impreza edukacyjno-promocyjna „Dary Świętokrzyskich Lasów”. Na Stadionie Leśnym w Kielcach z leśnikami spotkali się miłośnicy przyrody, aktywnego wypoczynku i turystyki leśnej, grzybobrania i dobrej kuchni. Gwiazdą spotkania był znany i lubiany kucharz Jakub Wolski z Hell’s Kitchen, który przygotował dla wszystkich wielki kocioł zupy grzybowej.
Na gości pikniku czekało mnóstwo atrakcji. Już o godz. 8-ej do lasu wyruszyli pasjonaci grzybobrania w poszukiwaniu grzybów i innych darów lasu. Pod opieką leśników z nadleśnictw Daleszyce i Łagów zbierali grzyby i słuchali ciekawostek o leśnej przyrodzie.
O godz. 11 sygnał „Zbiórka” w wykonaniu Zespół Sygnalistów Myśliwskich przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu i Zespołu Sygnalistów z Zespołu Szkół Leśnych w Zagnańsku rozpoczął piknik na Stadionie Leśnym.
Na wstępie wystąpił Andrzej Matysiak, dyrektor RDLP w Radomiu, a następnie Mariusz Gosek, poseł na Sejm RP.
Potem na scenie wystąpili eksperci z dziedzin dotyczących zdrowia i darów lasu. Anna Puto – grzyboznawca z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Kielcach mówiła o zasadach bezpiecznego grzybobrania. Jakub Wolski z Hell’s Kitchen i pomysłodawca i kucharz m.in. „Dzikiej kuchni” zaproponował kilka przepisów na dania z grzybami w roli głównej.
Las to nie tylko dary lasu, ale też sport i turystyka. Panie z klubu sportowego Kijowe Lejdis przygotowały dla uczestników wspólny trening Nordic Walking. Klub Sportowy Lepszy CrossFit zaprezentował możliwości uprawiania sportu na świeżym powietrzu dla całych rodzin. Stowarzyszenie Ostrower opowiedziało o realizowanym wspólnie z Lasami Państwowymi projekcie budowy singletracków (specjalnych leśnych ścieżek rowerowych). Wystąpili też przedstawiciele Klubu Łomża Vive Kielce.
Dużą atrakcją był pokaz karate w wykonaniu Koneckiego Klubu Karate Kyoukushin, Klubu Karate Morawica i Senshi Starachowicki Klub Karate Kyokushin pod przewodnictwem leśnika z Nadleśnictwa Radoszyce – Mistrza Polski i brązowego medalisty Mistrzostw Europy w karate Mateusza Garbacza. Równie dużym powodzeniem cieszył się pokaz sokolniczy
Punktem kulminacyjnym była degustacja dania z grzybów, przygotowanego przez Jakuba Wolskiego z Hell’s Kitchen. Po borowikową ustawiła się bardzo długa kolejka. Wszyscy podkreślali, że zupa smakowała wyśmienicie.
Podczas pikniku odbył się także jarmark artykułów z darów lasu. Można było zakupić przetwory z owoców leśnych, wiklinowe kosze i zabawki z drewna. Koła Gospodyń Wiejskich przygotowały dla odwiedzających pyszne pierogi i ciasta a Zielarski Kącik Kari zaprezentował kosmetyki i herbatki leśne.
Na odwiedzających czekały także liczne stoiska tematyczne nadleśnictw Kielce, Daleszyce, Skarżysko, Suchedniów i Zagnańsk oraz Świętokrzyskiego Parku Narodowego i Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. W tym roku dominowała tematyka sportowa i turystyczna. Można było m.in. dowiedzieć się jak nie zgubić się w lesie, jak rozpoznawać tropy leśnych zwierząt, uzyskać informacje o prowadzonych przez Lasy Państwowe akcjach „Czas w las” i „Zanocuj w lesie”. Uczniowie Zespołu Szkół Leśnych im. Romana Gesinga w Zagnańsku prezentowali znajdujące się pod opieką szkolnej sekcji sokolniczej ptaki drapieżne.
Na osobnym stoisku była prezentowana marka „Dobre z Lasu”. Można było nie tylko dowiedzieć się, co można przygotować z leśnych owoców, ale też spróbować miodu, wędlin z dziczyzny czy marynowanych grzybów.
Marka Lasów Państwowych „Dobre z Lasu” jest częścią szerszego projektu Lasów Państwowych pn. „Zdrowa żywność z polskich lasów”. Ma na celu promowanie dziczyzny, miodów oraz płodów runa leśnego pochodzących z polskich lasów. To umożliwienie dostępu do ekologicznej, naturalnej i zdrowej żywności. Realizacja tego zadania jest możliwa dzięki prowadzonej przez polskich leśników zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarce leśnej. Pozwala ona na korzystanie z dóbr, które daje las, bez wyrządzania mu szkody i zaburzania naturalnej harmonii.
Swoje stoiska prezentowali również Polski Związek Łowiecki i Muzeum Wsi Kieleckiej. Na stoisku stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach można było obejrzeć leśne grzyby i porozmawiać z grzyboznawcami. Policja przygotowała tor przeszkód, który trzeba było pokonać w alkogoglach i narkogoglach, straż pożarna prezentowała samochód gaśniczy, a na stoisku KPP Pierwsza Pomoc – Świętokrzyskie można było nauczyć się podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy.
Piknik zorganizowały Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu i nadleśnictwa Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Świętokrzyska”: Daleszyce, Kielce, Łagów, Skarżysko, Suchedniów i Zagnańsk. Partnerami wydarzenia były: Urząd Miasta Kielce, Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych oraz Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kielcach. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli Wojewoda Świętokrzyski, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Prezydent Miasta Kielce. Medialnie piknikowi patronowały TVP3 Kielce, Radio Kielce, Echo Dnia i Radio EM.
Wydarzenie zostało dofinansowane przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
