Wydawca treści
Grzyby
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?
Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy znaleziony grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.
Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.
W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.
Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?
Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu: na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.
Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?
To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.
Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.
Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?
Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.
Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.
Najnowsze aktualności
RDLP w Radomiu z tytułem i nagrodą Świadek Historii
RDLP w Radomiu z tytułem i nagrodą Świadek Historii
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu znalazła się wśród 6 laureatów IX edycji nagrody Świadek Historii. Tytuł i nagroda zostały przyznane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, która swoim zasięgiem obejmuje teren województw małopolskiego i świętokrzyskiego.
Świadek Historii to nagroda przyznawana instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierających działania dotyczące edukacji historycznej, naukowe i wydawnicze IPN. Nagroda ma charakter honorowy. Przyznaje ją kapituła, której przewodniczy prezes IPN. Wnioskodawcą może być instytucja, organizacja lub osoba fizyczna. W tym roku do Oddziału IPN w Krakowie złożono 40 wniosków. O przyznanie nagrody dla RDLP w Radomiu wnioskowała Delegatura IPN w Kielcach.
W tym roku w związku z obostrzeniami związanymi z utrzymującym się stanem pandemii ogłoszenie werdyktu Kapituły Nagrody miało inną niż co roku formułę. O przyznaniu nagród poinformował dyrektor oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał podczas konferencji prasowej on-line, która miała miejsce 21 grudnia w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Krakowie. Laureaci, osoby zgłaszające oraz goście honorowi zostaną zaproszeni na spotkanie, gdy tylko sytuacja epidemiologiczna na to pozwoli. Wtedy zostaną wręczone medale, pamiątkowe legitymacje i dyplomy.
Na konferencji dr hab. Filip Musiał przedstawił zasługi i osiągnięcia RDLP w Radomiu, które spowodowały że została zgłoszona do nagrody. To łączenie dbałości o przyrodę z kultywowaniem dziedzictwa historycznego. Dostrzeżona została organizacja lub współorganizacja uroczystości upamiętniających wydarzenia historyczne m.in. na Wykusie w Górach Świętokrzyskich i w Michniowie (teren zarządzany przez Nadleśnictwo Suchedniów). O przyznaniu nagrody zdecydowały też projekty edukacyjne realizowane przez RDLP w Radomiu takie jak m.in. „Las historii. Czy wiesz, że?” – strona internetowa i aplikacja mobilna poświęcone miejscom pamięci narodowej na terenie 23 nadleśnictw. Znaczenie miały też inicjatywy realizowane wspólnie z organizacjami patriotycznymi takie jak utworzenie w byłej osadzie leśnej Klepacze na terenie Nadleśnictwa Starachowice Izby Partyzanckiej im. Generała Antoniego Hedy-Szarego i Izby Leśnej.
W zasięgu działania RDLP jest ponad 460 obiektów upamiętniających wydarzenia historyczne (cmentarze, mogiły, pomniki, krzyże i inne obiekty z okresu powstania styczniowego, I i II wojen światowych, okresu powojennego, upamiętniające postacie zasłużone, a także inne miejsca historyczne). – Jeden z naszych poprzedników, kolegów leśników nasze lasy nazwał lasami nasiąkłymi krwią. Tu odbywały się walki, tu ginęli ludzie, i tutaj w te lasy wsiąkała polska krew – przypomniał Piotr Kacprzak, zastępca dyrektora RDLP w Radomiu. – Bardzo często w przedwojennych aktach osobowych znajduje się jedna karteczka i jedno zdanie: Proszę o zwolnienie mnie z obowiązków służbowych celem wstąpienia do armii polskiej. Kartkę zostawia gajowy, zostawia pracownik biura dyrekcji, zostawia pracownik nadleśnictwa i idzie do punktu poborowego. Ojczyzna to groby i ziemia (…) Nam dano ten teren do gospodarowania, ale nie tylko w leśnym charakterze, ale i w aspekcie dbania o historię tego regionu, która z kolei jest historią naszego kraju, o tym musimy pamiętać i takie przesłanie przekazywać kolejnym pokoleniom.
W gronie tegorocznych laureatów znaleźli się także dr Maria Żychowska - harcerka, historyk, archiwistka, wieloletni kierownik oddziału Archiwum Państwowego w Tarnowie, ppłk dr Janusz Kamocki „Mamut” – jeden z głównych inicjatorów budowy pomnika AK w Krakowie, ppłk Janusz Sermanowicz „Dyzma”, urodzony w Skarżysku-Kamiennej, żołnierz podobwodu AK Skarżysko-Kamienna, który przez szereg lat pracował, jako leśnik w leśnictwie Majków, Jacek Smagowicz, który wchodzi w skład Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy krakowskim oddziale IPN oraz Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych w Krakowie, Jerzy Giza, nauczyciel, dyrektor Zespołu Szkół Społecznych nr 1 w Krakowie, publicysta historyczny i działacz społeczny. W 2017 roku nagrodę otrzymało m.in. Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” – „Nurt”, z którym współpracują leśnicy m.in. organizując uroczystości na Wykusie.
