Asset Publisher Asset Publisher

Lasy regionu

Lasy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu zajmują 324,5 tys. ha i są bardzo zróżnicowane, podobnie jak lesistość tego terenu. Wiele z nich przetrwało dawne osadnictwo i nadal tworzy zwarte leśne obszary. Puszcza Świętokrzyska i Kozienicka należą do najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju. Inne wyróżniające się kompleksy leśne to Puszcza Stromiecka, Lasy Iłżeckie oraz lasy Niecki Włoszczowskiej. Pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca są bardziej rozdrobnione, ale także cenne i mające swoją specyfikę.

Średnia lesistość Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu przekracza 26%. Jest bardzo zróżnicowana i waha się od 60% (Puszcza Świętokrzyska) do mniejszej niż 5% (teren Opatowa, Doliny Nidy).
Lasy rosną tu na obszarze ok. 470 tys. ha (powierzchnia leśna stanowiąca lasy państwowe wynosi 324,5 tys. ha). Puszcza Kozienicka i Świętokrzyska należą do niezwykle cennych obszarów przyrodniczych w kraju.

Na północnym-wschodzie na lewo do Wisły rozciąga się Puszcza Kozienicka, będąca niegdyś częścią Puszczy Radomskiej. W centralnej części położona jest Puszcza Świętokrzyska – największy na tym obszarze kompleks lasów sąsiadujący ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym.

Pozostałe lasy – zróżnicowane i także cenne przyrodniczo grupują się w kompleksach leśnych będących częścią Puszczy Stromieckiej, Lasów Iłżeckich oraz położonych na terenie Niecki Włoszczowskiej. Bardziej rozdrobnione są pozostałe lasy: okolic Chmielnika, Staszowa, Pińczowa, Jędrzejowa i Grójca. Są to tereny o silnie rozwiniętym rolnictwie i żyznych glebach, stąd lasy przetrwały w mniejszych kompleksach. Są także cenne: spotkamy tu roślinność kserotermiczną, żyzne lasy bukowe, wąwozy lessowe. Szczególnie cenne w regionie są lasy położone w dolinach rzek Wisły, Pilicy, Czarnej, Krasnej, Nidy, Białej Nidy i ich dopływów.

Wg regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski tereny RDLP w Radomiu leżą w VI Krainie Małopolskiej (94%) oraz IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej (6%).

Kraina Małopolska zajmuje obejmuje swym zasięgiem rozległy i zróżnicowany teren – od Gór Świętokrzyskich poprzez wyżyny, równiny aż do dolin rzek i innych zagłębień terenu, w których utworzyły się torfowiska. Lasy RDLP w Radomiu położone są w czternastu mezoregionach tej krainy: Puszczy Świętokrzyskiej (23% lasów regionu), Równiny Radomsko-Kozienickiej (18%), Gór Świętokrzyskich (15%), Przedgórza Iłżeckiego (11%), Chmielnicko-Staszowskim (10%), Niecki Włoszczowskiej (5%), Piotrkowsko-Opoczyńskiego (4%), Płaskowyżu Jędrzejowskiego (3%), Wyżyny Miechowskiej (2%), Ponidzia (1%), Opatowskim (1%), Wyżyny Zachodniolubelskiej (0,5%), Doliny Nidy, Niziny Nadwiślańskiej (po 0,1%). Można tu spotkać główne gatunki lasotwórcze: sosnę, jodłę, świerk, buk i dąb. W wielu miejscach, szczególnie w borach występujących na siedliskach uboższych dominuje sosna. Tam, gdzie puszcze przetrwały okres dawnego osadnictwa lub gdzie nie uprawiano roli ze względu na górzysty lub bagienny teren mamy do czynienia z naturalnymi drzewostanami o dużym zróżnicowaniu gatunkowym bogatymi w jodłę, buki, klony, wiązy, jesiony i modrzewie. W rejonach wyżyn i gór wraz ze wzrostem wysokości klimat jest chłodniejszy i bardziej wilgotny. Ze względu na wielkość lasów na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Świętokrzyska – drugi obszar pod względem największej lesistości w krainie. Warto zaznaczyć, że w mezoregionach Puszczy Świętokrzyskiej oraz Łysogórskim udział jodły przekracza 20%.

Z kolei krajobraz śródleśnych wydm porośniętych sosnowym lasem oraz torfowisk w zagłębieniach terenu pomiędzy nimi (ługów) typowy jest dla Puszczy Kozienickiej. Także w wielu innych miejscach znajdziemy wspaniałe i zróżnicowane lasy.

Kraina Mazowiecko-Podlaska jest najmniej lesistą krainą, co miało przyczyny we wczesnym osadnictwie na tych ziemiach oraz intensywnego wylesiania w dawnych czasach pod uprawy rolne. Kraina zdominowana jest przez równinny krajobraz staroglacjalny: gliny i piaski zwałowe urozmaicone wydmami, torfowiskami i dolinami rzek. Lesistość krainy jest mała i wynosi 22%. Lasy rozmieszczone są nierównomiernie; większe powierzchnie zajmują w środkowej części krainy – w dolinach rzecznych i ich sąsiedztwie. Ważniejszymi rzekami są Wisła i Pilica oraz ich dopływy. Lasy RDLP w Radomiu położone są w trzech mezoregionach tej krainy położonych w jej południowo-wschodniej części: Równiny Kutnowsko-Błońskiej (4% lasów regionu), Doliny Dolnej Pilicy (1%) oraz Doliny Środkowej Wisły (1% lasów regionu). Mazowsze znajduje się poza zwartym występowaniem świerka, buka i jodły, jednak można te gatunki spotkać w miejscach gdzie sprzyjają temu warunki klimatyczno-siedliskowe. Obecnie stale rośnie udział gatunków liściastych, szczególnie na żyźniejszych siedliskach.

Fauna regionu jest bogata. W Puszczy Świętokrzyskiej i Kozienickiej spotkamy szereg rzadkich owadów, w tym związanych ze starymi, wiekowymi drzewostanami oraz martwym drewnem: zgniotek cynobrowy, pachnica dębowa, jelonek rogacz, a nawet nadobnicę alpejską (Góry Świętokrzyskie). Na śródleśnych łąkach występują m.in. przeplatka aurinia, modraszek telejus czy czerwończyk nieparek. Spotkamy tu też wiele gatunków z rodziny biegaczowatych.

Z płazów i gadów spotkamy niemal wszystkie gatunki. Na uwagę zasługuje występowanie żółwia błotnego w rezerwacie przyrody „Okólny Ług" w Puszczy Kozienickiej oraz „Borowiec" w pobliżu ujścia rzeki Zwoleńki do Wisły.

Wśród ptaków szczególne bogactwo gatunków znajdziemy w lasach położonych w dolinach rzek: szczególnie Wisły, Pilicy i Nidy, Białej Nidy, Czarnej, Krasnej oraz na rozległych bagnach i mokradłach takich jak Krasna, Białe Ługi (Puszcza Świętokrzyska), czy torfowiska Puszczy Kozienickiej. Dużą grupę stanowią wśród nich ptaki środowisk leśnych oraz ekotonowych występujących na skraju lasu i innych ekosystemów. Najcenniejszymi z występujących gatunków ptaków są bocian czarny, bielik, kraska, których stanowiska lęgowe podlegają ochronie strefowej. Na rozległych torfowiskach, łąkach, skrajach lasów świętokrzyskich bytują cietrzewie. W rozległych olsach możliwe jest spotkanie puchacza, a na obszarach sąsiadujących z otwartymi łąkami orlika krzykliwego, puszczyka uralskiego (Góry Świętokrzyskie).

W lasach RDLP w Radomiu stwierdzono wiele gatunków nietoperzy, szczególnie w jaskiniach występujących licznie na terenie świętokrzyskim, ale też gatunków typowo leśnych. Stwierdzono gatunki: borowiec wielki, mroczek posrebrzany, mroczek późny, kilka gatunków nocków.

Z najnowszych badań wynika, że tereny RDLP w Radomiu są jednym z najważniejszych miejsc występowania popielicy w Polsce. Wszystkie rzeki regionu zasiedlone są przez bobry, których liczba stale rośnie.

W rozległych i zwartych lasach Puszczy Świętokrzyskiej i Lasów Iłżeckich bytują wilki - cenny element środowiska naturalnego wymagający szczególnej uwagi i ochrony.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Słoneczne XXIII Święto Polskiej Niezapominajki

Słoneczne XXIII Święto Polskiej Niezapominajki

12 maja w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym im. red. Andrzeja Zalewskiego w Jedlni-Letnisku odbyło się XXIII Święto Polskiej Niezapominajki. Wydarzenie przyciągnęło tysiące miłośników przyrody z Radomia i okolicznych miejscowości. Na gości czekały koncerty, występy, leśne stoiska, konkursy i wiele innych atrakcji. Święto było transmitowane przez radiową Jedynkę, która objęła patronatem medialnym wydarzenie. Podczas wydarzenia podkreślano jubileusz 100-lecia LP, który zbiegł się ze 100-leciem urodzin redaktora Zalewskiego, pomysłodawcy Niezapominajki.

Święto Polskiej Niezapominajki tradycyjnie rozpoczęło się od uroczystego złożenia kwiatów przed tablicą poświęconą pamięci redaktora Andrzeja Zalewskiego – pomysłodawcy wydarzenia, która znajduje się w holu Leśnego Ośrodka Edukacyjnego. Po odegraniu sygnału przez Zespół Sygnalistów Myśliwskich przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu wiązanki kwiatów złożyli: przedstawiciele rodziny redaktora Zalewskiego – Michał Zuchmantowicz z żoną Kingą i córką Olgą, przedstawiciele leśników na czele z Mariuszem Sołtykiewiczem, zastępcą dyrektora RDLP w Radomiu, nadleśnictw LKP Puszcza Kozienicka i Puszcza Świętokrzyska, władze Jedlni-Letnisko, starosta radomski, przedstawiciele Zespołu Szkół Leśnych im. Romana Gesinga w Zagnańsku, dzieci ze szkoły w Wielkiej Wsi oraz przedszkola Niezapominajka z Radomia.

Następnie na scenie przy Ośrodku odbyło się oficjalne otwarcie XXIII Święta Polskiej Niezapominajki. Gości powitał gospodarz Leśnego Ośrodka Edukacyjnego im. red. Andrzeja Zalewskiego w Jedlni-Letnisku – nadleśniczy Nadleśnictwa Radom Jerzy Jacek Karaśkiewicz. Następnie głos zabrała Bożena Żelazowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków. Mariusz Sołtykiewicz, zastępca dyrektora RDLP w Radomiu ds. ekonomicznych w swoim przemówieniu przypomniał m.in. sylwetkę redaktora Andrzeja Zalewskiego – dziennikarza Polskiego Radia i gospodarza audycji Ekoradio, niestrudzonego propagatora idei poszanowania przyrody, pomysłodawcy i organizatora Święta Polskiej Niezapominajki, wielkiego przyjaciela leśników, odznaczonego w 2003 r. Kordelasem Leśnika Polskiego za popularyzację tematyki leśnej.

Występy na scenie rozpoczęły się koncertem Zespołu Sygnalistów Myśliwskich przy RDLP w Radomiu. W dalszej kolejności na scenie zaprezentowały się dzieci z Przedszkola Niepublicznego „Niezapominajka” w Radomiu, z Publicznego Przedszkola w Jedlni-Letnisku, ze Szkoły Podstawowej im. Świętokrzyskich Partyzantów AK w Wielkiej Wsi, z Publicznej Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Słupicy, z Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Jedlni-Letnisku oraz Publicznej Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Jaroszkach.

Występy młodych artystów spotkały się z bardzo ciepłym przyjęciem publiczności. Zwieńczeniem występów był pokaz szermierki na bagnety w wykonaniu Grupy Rekonstrukcji Historycznej Policji Państwowej Komisariat w Radomiu. Na zakończenie odbył się koncert zespołu Video.

Sporo działo się też na scenie na uroczysku „Darz bór” – tu prezentowały się Koła Gospodyń Wiejskich z Puszczy Kozienickiej: „Siczkowianki” i „Marianianki” oraz Klub Seniora „Ale babki” i „Echo Leśne” z Jedlni-Letniska.

Na uroczysku spotkali się także uczestnicy rowerowej „Jazdy z Miasta!”, którzy przybyli na Święto Polskiej Niezapominajki trasą prowadzącą przez Puszczę Kozienicką. Na rowerzystów czekało ognisko z kiełbaskami i dobra zabawa. To nie jedyny akcent sportowy wydarzenia. Chętni mogli wziąć udział w marszu Nordic Walking. Miłośnicy spacerów z kijami przeszli pod okiem instruktorki NW Doroty Nowak trasę leśnymi ścieżkami rezerwatu „Jedlnia”.

Oprócz występów i wspólnej zabawy na uczestników czekało „Leśne miasteczko” – stoiska promocyjno-edukacyjne nadleśnictw Leśnego Kompleksu Promocyjnego: Puszcza Kozienicka i Puszcza Świętokrzyska z konkursami dla najmłodszych i publikacjami dla miłośników lasu i turystyki. Swoje stoiska prezentowały także: Świętokrzyski Park Narodowy, Kozienicki Park Krajobrazowy im. prof. Ryszarda Zaręby, Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Radomiu, Liga Ochrony Przyrody Zarząd Okręgu w Radomiu, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Radomiu i Stowarzyszenie Pszczelarzy Puszczy Kozienickiej w Pionkach. W holu Leśnego Ośrodka Edukacyjnego w Jedlni-Letnisku im. red. Andrzeja Zalewskiego można było także obejrzeć wystawę „Nie zapomnij Niezapominajki. Święto Polskiej Niezapominajki na kartach leśnej historii”, a na zewnątrz wystawę „Dary Lasu”.

Dodatkową atrakcją były stoiska artystów i twórców ludowych, którzy prezentowali wyroby związane tematycznie z lasem i przyrodą. Na terenie ośrodka stanęły też kramy ze staropolskim chlebem, miodami i zakwasem chlebowym oraz food truck Dobre z Lasu. Smakosze mogli także spróbować żywności pochodzenia leśnego.

Tegoroczne Święto Polskiej Niezapominajki było bardzo udane. Dopisali goście i publiczność, przez cały czas wydarzeniu towarzyszyła piękna pogoda, a organizatorzy zebrali wiele pochwał.

*

Święto Polskiej Niezapominajki powstało z inicjatywy dziennikarza Polskiego Radia – redaktora Andrzeja Zalewskiego. W swojej audycji Ekoradio zwrócił uwagę, że tak jak inne kraje, Polska powinna mieć swój kwiat. Zauważył, że w Polsce rośnie dużo niezapominajek i właśnie ten, niepozorny z wyglądu, kwiat zaproponował jako symbol święta jednoczącego ludzi pod hasłem wzajemnej życzliwości i uwielbienia rodzimej przyrody. Święto Polskiej Niezapominajki obchodzone jest co roku w połowie maja, zawsze na terenie Leśnego Ośrodka Edukacyjnego, którego redaktor Andrzej Zalewski był częstym gościem. 20 maja 2012 r., rok po śmierci inicjatora Święta Polskiej Niezapominajki, Leśny Ośrodek Edukacyjny w Jedlni-Letnisku otrzymał imię redaktora Andrzeja Zalewskiego. W tym samym roku, z inicjatywy m.in. leśników, twórcy święta nadany został pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela Jedlni-Letnisko.