Wykus to miejsce symboliczne dla regionu świętokrzyskiego, w którym od lat w połowie czerwca lokalna społeczność oddaje hołd legendarnym dowódcom – płk. Janowi Piwnikowi ps. "Ponury" oraz mjr. Eugeniuszowi Kaszyńskiemu ps. "Nurt" oraz ich żołnierzom. Tradycyjnie Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”-„Nurt” przygotowały bogaty program uroczystości, a ich organizację wspierają leśnicy, w szczególności Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu oraz Nadleśnictwa Suchedniów, Skarżysko i Starachowice.

Program Uroczystości
16 czerwca, piątek (Kielce, Starachowice)

11:30 Konferencja „80 rocznica powstania Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej <<Ponury>>” i otwarcie wystawy pt. „Historia Zgrupowań Partyzanckich AK <<Ponury>>”, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych, ul. Wojska Polskiego 300, aula budynek 23.

17:00 Wieczór pieśni partyzanckiej i patriotycznej w wykonaniu dzieci oraz młodzieży przy Ławeczce „Halnego” w Starachowicach

17 czerwca, sobota (Wykus)
13:30 Odjazd autobusu na Wykus z parkingu przy alei Armii Krajowej /na wprost „Falowca” – Starachowice/

14:00 Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Wąchocku – odjazd autobusu na Wykus

15:15 Zebranie pocztów sztandarowych i grup zorganizowanych przy wejściu na Polanę Wykusową

15:45 Wprowadzenie sztandarów na Polanę Wykusową

16:00 Podniesienie flagi na maszt, przywitanie zebranych
– Polowa Msza Święta w intencji mjr. „Nurta” i Jego Żołnierzy
– Wręczenie Policyjnych Honorowych Odznak Zasługi im. „Ponurego”
– Apel poległych i złożenie kwiatów
18 czerwca, niedziela (Wąchock)
10:00 Zebranie pocztów sztandarowych

10:30 Msza Święta w intencji płk. „Ponurego” i Jego Żołnierzy

11:30 Defilada pod pomnikiem płk. „Ponurego” w Wąchocku,
– Apel Poległych
– Złożenie wiązanek

– Defilada pocztów sztandarowych

– Defilada pododdziałów wojskowych i grup zorganizowanych

*****

W okresie II wojny światowej w rejonie obecnego rezerwatu przyrody Wykus stacjonowali partyzanci. Swój obóz zorganizował tu mjr Jan Piwnik „Ponury", dowódca świętokrzyskich zgrupowań partyzanckich AK. Niemcy w 1943 r. trzykrotnie organizowali obławy na Wykusie. Z dwóch, które miały miejsce 20 lipca i 17 września 1943 r., zgrupowania partyzantów wyszły zwycięsko, zadając napastnikom znaczne straty. Trzecia obława położyła kres działalności obozowiska Wykus. Ku czci poległych w walce o Ojczyznę, w miejscu dawnego obozu, 15 września 1957 r. odsłonięto kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Z czasem na jej ścianach umieszczono 123 pseudonimy poległych żołnierzy. Kapliczka otoczona jest murem, na którym obecnie zamontowano kilkaset tabliczek z nazwiskami żołnierzy zgrupowań „Ponurego" i „Nurta". Każdego roku, w drugą sobotę czerwca, na Wykusie organizowane są uroczystości upamiętniające poległych żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury".