Asset Publisher
Polnische Wälder
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polen gehört in Bezug auf die Waldfläche zur europäischen Spitze. Diese nimmt mit 9,1 Mio. ha 29,2 % der Gesamtfläche ein. Die Mehrheit der Wälder sind Staatseigentum, das durch den Staatsforstbetrieb „Lasy Państwowe" („Staatsforste") (PGL LP) verwaltet wird.
In Polen gibt es immer mehr Wälder. Der Waldanteil ist von 21 % im Jahre 1945 auf 29,2 % heute gestiegen. Zwischen den Jahren 1995 und 2011 ist die Waldfläche um 388 Tausend Hektar gestiegen. Die Grundlage für die Aufforstung bildet das „Nationale Waldmehrungsprogramm", nach dem der Waldanteil im Jahre 2020 30% und im Jahre 2050 33% betragen soll. Die polnischen Wälder sind reich an Pflanzen, Tieren und Pilzen. Insgesamt leben 65% aller Tiere im Wald.
Die Wälder wachsen in unserem Land auf den schwächsten Böden, hauptsächlich im Zusammenhang mit der Entwicklung der Landwirtschaft in den vergangenen Jahrhunderten. Dies beeinflusst die Verteilung der Waldstandorte in Polen. Über 55% der Wälder sind Nadelwälder. Den Rest bilden Laubwälder, meistens Laubmischwälder. Einen kleinen Anteil der Laubwälder nehmen mit etwas mehr als 3% Erlenbruchwälder und Auwälder ein.
In den Jahren 1945-2011 hat sich der Flächenanteil der Laubwälder im Gebiet des PGL LP von 13 auf über 28,2% vergrößert.
In Flachland- und Hochlandgebieten überwiegt die Kiefer. Sie wächst auf 64,3% der Waldfläche vom PGL LP und auf 57,7% der privaten und kommunalen Wälder. Im Gebirge dominiert die Fichte (im Westen) bzw. die Fichte und die Buche (im Osten). Die Dominanz der Kiefer ergibt sich aus der Art der Forstwirtschaft in der Vergangenheit. Die einstigen Monokulturen hingen mit dem hohen industriellen Bedarf an Holz. Es hat sich jedoch herausgestellt, dass solche Wälder gegen klimatische Faktoren weniger resistent sind und auch von Schädlingen leichter angegriffen werden können.
Der Anteil anderer Baumarten, hauptsächlich der Laubbaumarten, in den polnischen Wäldern steigt kontinuierlich. Die Forstleute gehen weg von Monokulturen und passen den Baumbestand an die natürlichen Standortbedingungen an. Dank diesen Maßnahmen konnte der Flächenanteil der Laubwälder im Gebiet des PGL LP von 13 % auf über 28,2 % ansteigen. Immer häufiger gibt es Eichen, Eschen, Spitzahorne, Bergahorne, Ulmen sowie Birken, Buchen, Erlen, Pappeln, Hainbuchen, Espen, Linden und Weiden.
In unseren Wäldern kommen meistens Baumbestände in Altersklassen zwischen 40 und 80 Jahren. Das durchschnittliche Alter beträgt 60 Jahre. Es gibt immer mehr große Bäume, die über 80 Jahre alt sind. Seit dem Ende des 2. Weltkrieges ist der Flächenanteil solcher Altbäume von 0.9 Mio. ha auf fast 1,85 Mio. ha gestiegen.
Asset Publisher
Leśnicy w gotowości ppoż.
Leśnicy w gotowości ppoż.
Od 15 marca w nadleśnictwach RDLP w Radomiu formalnie rozpoczęła się akcja bezpośrednich działań w ochronie przeciwpożarowej. Pomimo, że w tym roku na terenie radomskich i świętokrzyskich lasów nie było jeszcze ani jednego pożaru to leśnicy są w pełnej gotowości. Samoloty, stale modernizowane dostrzegalnie ppoż., punkty alarmowo-dyspozycyjne, łączność i współpraca ze strażą pożarną to fundamenty systemu ppoż.
Od kilku lat leśnicy akcję bezpośrednią, czyli pełną gotowość do zadań, łącznie z dyżurami przeciwpożarowymi zaczynają wcześniej. Pomimo, że w tym roku wody po śnieżnej zimie i na skutek zmiennej marcowej pogody jest nadal dość dużo to wegetacja jeszcze nie ruszyła, a wiejące dość silnie w marcu wiatry i słońce wysuszają suche trawy i pokrywę runa w lesie oraz na terenach przyległych – zagrożenie pożarami rośnie. Strażacy i portale rolnicze alarmują – ogromnym zagrożeniem o tej porze roku są pożary traw.
Przed leśnikami najgorszy czas w ochronie przeciwpożarowej – zaranie wiosny (przedwiośnie), czyli okres gdy nie ma jeszcze roślinności zielnej, a są suche trawy i inne rośliny. Znając realia związane z wciąż zdarzającym się wypalaniem traw leśnicy i współpracujący z nimi strażacy są w pełnej gotowości. Pierwsze pożary traw w regionie miały już miejsce.
Poprzedni rok pod względem pożarów był zmienny i początkowo bardzo trudny. Wyróżniały go: wiosenne nasilenie pożarów lasów związane z pogodą, zagrożenie od pożarów traw, podpalenia, a wśród niezbędnych środków do gaszenia pożarów samoloty.
Po bezśnieżnej zimie 2019/2020 i na skutek wiosennej suszy sytuacja na początku roku była poważna – 85% pożarów lasów miało miejsce w marcu i kwietniu (odpowiednio było to 40 i 112 zdarzeń). Sytuacja ustabilizowała się w maju – ugaszono wówczas 19 pożarów. Kolejne miesiące przyniosły wytchnienie – głównie wpłynęła na to deszczowa pogoda. W czerwcu i lipcu oraz sierpniu wybuchały jedynie pojedyncze pożary lasów. Ostatnie zdarzenia miały miejsce we wrześniu – odnotowano ich 4.
Sumarycznie na terenie 23 nadleśnictw nadzorowanych przez RDLP w Radomiu w 179 pożarach spłonęło 51 ha lasów, czyli sytuacja była lepsza niż w latach poprzednich. Dla porównania w roku 2019 ugaszono 318 pożarów o łącznej powierzchni 103 ha, a w 2018 r. 208 o pow. 44 ha. Każdy pożar jednak to strata, nie tylko finansowa, ale też dla środowiska, giną zwierzęta i inne organizmy, to także zagrożenie dla ludzi przebywających w lesie i ogromny wysiłek służb biorących udział w akcji gaśniczej.
Kolejny rok pokazał, że wśród przyczyn nadal niestety przeważają podpalenia – to blisko 60% pożarów. To właśnie taka przyczyna wpłynęła na dużą liczbę pożarów w nadleśnictwach: Starachowice (36), Kielce (19) i Barycz (16). Aby nim zapobiegać leśnicy prowadzili wspólne akcje straży leśnej z policją. W Nadleśnictwie Starachowice na skutek działań operacyjnych prowadzonych z policją udało się wykryć i ukarać sprawcę uciążliwych, notorycznych podpaleń.
Wśród innych przyczyn dominowały nieznane – było to blisko 28%, na poziomie 0,5-2,5% utrzymywały się rekreacja, papierosy, zaniedbanie w związku z używaniem ognia i inne wypadki. Niestety w poprzednim roku wyraźnie więcej było wśród przyczyn pożarów lasu wypalania roślinności terenów przyległych – 9%. Leśnicy apelują o ostrożność z ogniem w lasach i zaprzestanie wypalania traw i nieużytków. Problem jest wciąż aktualny. Lasy Państwowe wraz z Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej corocznie prowadzą kampanię społeczną „Stop pożarom traw”.
Nadal, dzięki sprawnemu systemowi ochrony przeciwpożarowej lasów i znacznemu zaangażowaniu sił i środków niewielka była, a nawet zmniejszyła się średnia powierzchnia jednego pożaru. Wyniosła ona 0,28 ha. Na terenie RDLP w Radomiu nie było pożarów rozległych i bardzo groźnych. Wielokrotnie jednak w użyciu były samoloty gaśnicze LP, które we współczesnych realiach ochrony przeciwpożarowej są niezbędne. Wspomagały one także akcje gaśnicze pożarów nieużytków zagrażających lasom. Łącznie odnotowano 18 takich pożarów o sumarycznej powierzchni 100 ha.
Walka z pożarami kosztuje corocznie nadleśnictwa RDLP w Radomiu łącznie 6 mln zł. System ochrony przeciwpożarowej obejmuje utrzymanie 44 dostrzegalni przeciwpożarowych z obserwatorami lub kamerami, 23 punktów alarmowo-dyspozycyjnych, gdzie określana jest lokalizacja pożarów i koordynowana akcja gaśnicza, 9 automatycznych stacji meteorologicznych (wyposażonych w aparaturę do badania wilgotności ściółki, powietrza i określania stopnia pożarowego w lasach), samoloty do gaszenia pożarów będące w stałej gotowości w bazie lotniczej Piastów k. Radomia i Masłów k. Kielc, samochody gaśnicze, setki punktów czerpania wody – zbiorników wodnych i hydrantów, utrzymanie dróg przeciwpożarowych, tablice informacyjne i ostrzegawcze, pasy przeciwpożarowe chroniące tereny leśne przed pożarami i koszty dogaszania pożarów. Do tego dochodzi praca leśników, którzy znaczną część czasu spędzają na działaniach związanych z ochroną przeciwpożarową.
W ochronie pożarowej leśnicy realizują też projekty współfinansowane ze środków unijnych mające na celu usprawnienie i unowocześnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów, a także dostosowanie go do zagrożeń wynikających ze zmian klimatu. W ramach ogólnopolskiego „Kompleksowego projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów” w 2021 roku realizowana jest modernizacja 3 dostrzegalni przeciwpożarowych w Nadleśnictwie Dobieszyn i 2 w Nadleśnictwie Włoszczowa. Wraz z 2 dostrzegalniami w Nadleśnictwie Radoszyce zostaną one wyposażone także w sprzęt do lokalizacji pożarów (kamery dalekiego zasięgu oraz system automatycznej detekcji dymu). Doposażone zostaną także punkty alarmowo-dyspozycyjne w nadleśnictwach.
